همه ما در خانه یا محل کارمان حداقل از یک یا چند فرش استفاده می‌کنیم. انتخاب فرش با جنبه‌های مختلفی همراه است. فرش‌ها با هدف زینتی بودن، دستباف بودن یا حتی آراستگی و چیدمان محیط خریداری می‌شوند. فرش دستباف به نسبت فرش ماشینی از ارزش و قدمت بالاتری برخوردار است. شما از کدام نوع این فرش‌ها استفاده می کنید؟ اگر می‌خواهید راه شناخت تفاوت فرش ماشینی با دستباف را بیشتر بدانید حتما تا انتهای این مقاله با مه ترنج تهران همراه باشید.
آیا تا به حال به فرش‌هایی که در دل خانه‌هایتان جا خوش کرده‌اند نگاه کرده‌اید؟ تا به حال از خود پرسیده‌اید که آیا این نقش و نگارهای زیبا با دست یا ماشین در کنار یکدیگر جمع شده‌اند؟ یا حتی فکر کرده‌اید تابلو فرش‌هایی که از دیوارهای شما آویزان هستند و با نام دستباف بودن به شما فروخته می‌شوند اصل هستند یا خیر؟
عمده تفاوت فرش ماشینی و دستباف در رنگ، طرح و جنس الیاف استفاده شده است. اما باید توجه داشت که شناخت تفاوت فرش دستباف و ماشینی دشوار است، به‌خصوص اگر تجربه زیادی در زمینه شناخت فرش نداشته باشید. دیگر نگران نباشید، پس از مطالعه کامل این مقاله به دانش کافی دست پیدا می‌کنید. سه تفاوت اصلی بین هر دو نوع فرش ماشینی و دستباف وجود دارد که عبارت‌اند از: حاشیه، پشت و روکش لبه فرش. این سه عنصر اساسی، اطلاعاتی را درباره فرایند تولید فرش در اختیار شما قرار می‌دهند.
اگر نگاهی به بافت فرش دستباف کنید درمی‌یابید که هر گره فرش با دست انجام می‌شود. گره‌های فرش ماشینی توسط ماشین‌های بزرگ در کارگاه فرش انجام می‌شود. بافت فرش دست بافت در ابعاد 12 در 9 بیش از 12 ماه طول می‌کشد.
فرش‌های ماشینی در اصطلاح تحت عنوان فرش‌های بافندگی برقی نیز شناخته می‌شوند. فرشی که با استفاده از تفنگ مته برای قرار دادن پرز در پارچه تولید می‌شود نیز یک فرش ماشینی محسوب می‌شود.
فرش‌های ماشینی معمولاً از الیاف مصنوعی مانند: پلی‌پروپیلن و نایلون مخلوط با مقداری پشم بافت می‌شوند. فرش‌های دستباف با استفاده از ابریشم، پشم و پنبه بافت می‌شوند.
برای تشخیص تفاوت فرش ماشینی و دستباف می‌توانید از روش‌های زیرکمک بگیرید.
روش اول حاشیه قالیچه است. حاشیه‌های فرش می‌تواند به سرعت به شما نشان دهد که فرش شما دستباف یا ماشینی است. ویژگی‌های حاشیه نیز نشان می‌دهند که آیا فرش مورد نظر ماشینی است یا خیر؟ اگر حاشیه ضمیمه فرش باشد، به‌راحتی می‌توانید متوجه شوید که فرش دستباف است و اگر بعد از آن حاشیه به کار اضافه شود، کالای ما یک فرش ماشینی است.
روش بعدی که می‌توانید از آن کمک بگیرید، تکمیل لبه فرش است. لبه فرش نیز می‌تواند تفاوت فرش ماشینی و دستباف را به شما نشان دهد. اگر از هر نوع صحافی یا خرجی استفاده شده باشد، فرش مورد نظر ماشینی است. اگر بخیه‌ای در آن طرف فرش دیده نشود، فرش دستباف است.
ساده‌ترین راه برای اینکه متوجه شوید فرش ماشینی یا دستباف است، بررسی قسمت پشتی فرش است. وقتی پشت فرش را می‌بینید، متوجه می‌شوید که پشت آن ۱۰۰٪ خالص است.
هر چه جزئیات بیشتری در پشت فرش باشد کیفیت فرش بهتر است. اگر به دنبال فرش دستباف هستید، این جزئیات از اهمیت بالایی برخوردار هستند زیرا جزئیات زیاد به معنی صرف زمان بیشتر برای تکمیل است.
فرش دستباف برای مجموعه‌داران فرشی که تمایل دارند تا بر روی فرش‌های مرغوب سرمایه‌گذاری کنند از اهمینت بالایی برخوردار است. طراحی دقیق‌تر در پشت فرش‌های دستباف به معنای کیفیت بهتر است. گره‌ها در فرش دستبافت بادوام‌تر و ماندگارتر هستند.
فرش‌های ماشینی توسط دستگاه بزرگی به نام پاور لوم (Power Loom) بافته می‌شوند. دستگاه بافندگی برقی به‌صورت خودکار و توسط رایانه کنترل می‌شود. فرش ماشینی را می‌توان به سرعت تولید کرد و با موادی از جمله پشم و الیاف مصنوعی مانند پلی‌پروپیلن، نایلون، پلی‌استر، اکریلیک و ابریشم هنری تکمیل کرد.
تمام این اطلاعات مبنی بر این موضوع نیست که فرش‌های ماشینی بد باشند، بلکه آنها به راحتی قابل شستشو هستند و به سختی دچار تداخل رنگ می‌شوند. از طرفی استفاده از فیبر مطلوب، ایجاد حساسیت نمی‌کند. فرش‌های ماشینی بسیار ظریف و دلپذیر بافته می‌شوند.
در این مقاله تلاش بر این داشتیم تا راه شناخت تفاوت فرش ماشینی با دستباف را برای شما به‌خوبی بیان کنیم. حاشیه فرش معمولاً از نخ‌های تار فرش دستباف درست می‌شوند، اما در فرش‌های ماشینی معمولاً انتهای فرش روی فرش دوخت می‌شود تا دستباف به نظر برسد. در فرش دستباف، لبه‌ها با دست ابری می‌شود. درحالی‌که در فرش ماشینی لبه‌ها با ماشین دوخت می‌شوند.
آیا تا بحال تجربه استفاده از فرش دستباف را داشته‌اید؟
روش شما برای شناخت فرش دستباف و ماشینی چیست؟
به نظر شما فرش‌های ماشینی طول عمر بیشتری دارند یا فرش های دستباف؟